مدلسازی پیشرفته در مهندسی عمران
کاربرد مدل SWAT در شبیهسازی رواناب ماهانه، رودخانه مرگ دشت ماهیدشت استان کرمانشاه
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
2 استادیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
3 دانشجوی دکتری گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
چکیده
مدل ارزیابی خاک و آب یک مدل پیوسته و نیمهتوزیعی است که قابلیت اتصال به سیستم اطلاعات جغرافیایی را دارد. این مدل با استفاده از اطلاعات متنوعی مانند دادههای فیزیکی و هواشناسی میتواند فرآیندهای هیدرولوژیکی را در حوضههای آبریز به صورت ماهانه شبیهسازی کند. در این پژوهش، مدل هیدرولوژیکی SWAT برای شبیهسازی رواناب در ایستگاه هیدرومتری خرسآباد بر روی رودخانه مرگ در یک دوره آماری 33 ساله (1990-2022) بهکار گرفته شد. دوره پنجساله نخست (1990-1995) برای گرمکردن مدل، ده سال بعدی (1995-2014) برای واسنجی و هشت سال پایانی (2015-2022) برای اعتبارسنجی مدل مورد استفاده قرار گرفت. با بهرهگیری از نرمافزار بهینهساز SWAT-CUP و استفاده از 16 پارامتر مختلف، مدل آمادهسازی شد. در مرحله واسنجی، ضریب تعیین شبیهسازی جریان ماهانه 0.61 و ضریب ناش ساتکلیف 0.61 بود. در اعتبارسنجی، این مقادیر به ترتیب 0.77 و 0.78 برآورد گردید. افزون بر این، در مرحله اعتبارسنجی، حجم رواناب و دبی پیک نیز مورد ارزیابی قرار گرفت که نتایج تقریباْ قابل قبولی با توجه به دادههای مشاهداتی برای پیشبینی این پارامترها در دوره مذکور به دست آمد. ارزیابیها نشان میدهد که بدست آمدن نتایج قابل قبول از مدل SWAT مستلزم اطلاعات زیاد و دادههای مشاهداتی دقیق میباشد و با توجه به اینکه اکثر مواقع به خصوص در سالهای اخیر رودخانه مورد مطالعه خشک بوده تقریبا میتوان گفت مدل SWAT توانایی نسبتاْ خوبی برای شبیهسازی دقیق فرآیندهای هیدرولوژیکی در صورت کامل بودن داده و اطلاعات دارد.
کلیدواژهها
موضوعات
)