نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• امین کولیوند ¹
• شهاب حسن پور ²
• مهدی کماسی ³

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مهندسی عمران، دانشکده فنی مهندسی، دانشگاه آیت‌الله بروجردی(ره)، بروجرد ایران

² استادیار، گروه مهندسی عمران، دانشکده فنی مهندسی، دانشگاه آیت‌الله بروجردی(ره)، بروجرد ایران

³ دانشیار گروه مهندسی عمران، دانشکده فنی مهندسی، دانشگاه آیت‌الله بروجردی(ره)، بروجرد ایران

چکیده

در مبحث برنامه ریزی توسعه کشور، نمی‌توان از نقش محوری آب چشم‌پوشی کرد؛ لذا، به منظور مهار سیلاب‌ها احداث سد یکی از اقدامات مؤثر در زمینه هدایت و جمع‌آوری آب، محسوب می‌شود. در این پژوهش ابتدا با استفاده از روش دلفی، پرسش نامه‌ای تهیه شد. بدین صورت که ابتدا با هدف شناسایی ریسک‌های موجود در منطقه و با توجه به ویژگی‌های سد آبسرده 20پارامتر به عنوان عوامل ریسک در نظر گرفته شد. سپس این پرسش نامه در اختیار 10 نفر از کارشناسان خبره قرار گرفت تا نظر مثبت و منفی ایشان در مورد عوامل ریسک با استفاده از روش لیکرت سنجیده شود. سپس با استفاده از نرم افزار spss پایایی و روایی پرسشنامه نیز توسط روش لاوشه سنجیده شد و گزینه‌های ریسک کم ارزش و نامناسب حذف گردید. از بین 20 پارامتر ،14 پارامتر انتخاب شد و به عنوان گزینه‌های ریسک در نظر گرفته شد .در این پژوهش از ماتریس لئوپولد ایرانی برای ارزیابی اثرات زیست محیطی سد آبسرده در مرحله ساخت استفاده شد. بر اساس نتایج بیشترین اثرات منفی (62%) در محیط های فیزیکی شیمیایی و بیولوژیکی و اقتصادی-اجتماعی-فرهنگی مربوط به حیات وحش و زیستگاه، آلودگی هوا، آلودگی صوتی، گونه گیاهی در معرض خطر، گونه جانوری در معرض خطر، فرسایش خاک، کیفیت آب سطحی، کیفیت آب زیر زمینی و تغییر کاربری می‌باشد و نتایج مثبت مربوط به معیارهای اقتصادی-اجتماعی-فرهنگی که حدود (38%) بود، شامل اشتغال، درآمد، رفاه، مهاجرت و چشم انداز گردشگری می‌باشد. همچنین مطابق با نتایج بیشترین اثر مثبت پارامترهای زیست‌محیطی مربوط به اشتغال از محیط اقتصادی-اجتماعی-فرهنگی با میانگین عدد22/2+ و بیشترین اثر منفی مربوط به حیات وحش زیستگاه از محیط بیولوژیکی با میانگین عدد 50/2- می‌باشد. با توجه به اینکه در ردیف‌ها و ستون‌ها ،میانگین رده‌بندی کوچکتر از 1/3- وجود ندارد؛ اجرای پروژه مورد تایید است. بدیهی است که حذف کامل اثرات منفی پروژه امکان پذیر نیست اما می‌توان از شدت و دامنه آن‌ها کاست و با توجه به اهداف پروژه در تامین آب کشاورزی و آب شرب و همچنین تولید انرژی برق آبی، اهمیت پروژه را دو چندان می کند و این اثرات منفی در مرحله بهره‌برداری با اقدامات کنترلی کاهش خواهد یافت.

کلیدواژه‌ها

• سدآبسرده
• روش لاوشه
• روش لیکرت
• ماتریس لئوپولد ایرانی

موضوعات

• مدل سازی در مهندسی عمران